Zoals u hierboven heeft kunnen lezen is er vandaag in de Grillensymphonie van Georg Philipp Telemann een chalumeau te horen. Een chalumeau is een klarinetachtig instrument (rechte buis en een enkelriet) dat alleen in zijn laagste register bepseeld wordt en derhalve een kleine toonomvang heeft.
Uit de partituur blijkt dat het hier een altchalumeau beterft: de enige van de vier (sopraan, alt, tenor en bas) die nog niet eerder bij De Swaen te horen is geweest. Ik bezat zo’n instrument niet en besloot er zelf één te bouwen. Ik ben deze zomer dan ook bijna gek geworden van alle vage, halve of elkaar volstrekt tegensprekende informaties die ik kon vinden over chalumeaux, en om dit niet uit de hand te laten lopen leek het mij gezonder (en ook sneller) om niet door te zoeken naar de maten van een eventueel bestaand te copiëren origineel, maar er juist zelf een te ontwerpen.
Het uiterlijk heb ik met zijn profielen gebaseerd op de grotere tenorchalumeau van de Nürnbergse instrumentbouwer Johann Christoph Denner, van welk instrument ik een fotootje bezit; het innerlijk, de afwerking van het mondstuk en de plaatsing en grootte van de toongaten (vingergaten) zijn het resultaat van berekeningen en wat gehaaste maar toch vrij uitgebreide experimenten en onderzoek.
Het buxushout waaruit ik het instrument gemaakt heb heb ik jaren geleden gekregen van een Catalaanse blaasinstrumentenbouwer, Pau Orriols, met daarbij, vertaald, de woorden “voor je eerste chalumeau”.

Lucas van Helsdingen

september 2007