Met dank aan Zelenka-onderzoekster Janice Stockigt hebben we een aantal vraagtekens kunnen oplossen in de Sinfonia (ZWV 189). Het begon er mee dat we geen manuscript van het stuk hadden om de rare wendingen die af en toe in onze partituur voorkwamen te kunnen vergelijken. Maar ook kwamen er vragen op, specifiek in dit stuk, over de bezetting van de basso continuo.
Professor Stockigt doet nu juist een onderzoek naar de continuobezetting van het Hoforkest in Dresden, waar Zelenka zelf als bassist deel van uit maakte. Haar bevindingen tot nu toe zijn onder andere: -er speelde ten minste één contrabas in 16-voetligging;
-er werd een luit ingezet wanneer die maar beschikbaar was; -de fagot had een belangrijke en onverwacht zelfstandige rol in het geheel, met name in de kerkmuziek.
Vandaag kunt u bij ons een zeer uitgebreide continuobezetting horen. Zelenka laat meestal de kleurige basgroep een in tweeën gedeelde basso continuolijn spelen (fagot en violoncello tegen contrabas), maar ook laat hij sommige basinstrumenten af en toe soleren.
De Sinfonia is een hybride stuk, het lange eerste deel zou bijna 'Sinfonia Concertante' kunnen heten, door de lange virtuoze passages van viool en hobo die het refrein afwisselen.
Normaal zou een barokke Sinfonia bestaan uit een snel deel, een langzaam deel en wederom een snel deel, maar Zelenka schrijft na zijn langzame tweede deel een Gavotte (Capriccio, tempo di Gavotta) zodat het stuk plotseling trekjes van een suite krijgt. In Aria di Capriccio en Minuetto I en II komen alle solerende instrumenten aan het woord.

Arwen Bouw

januari 2008