ensemble | musici | HIPhips | keuzes | concerten | dank aan | contact | WINKEL

NL | EN
43 Meer over instrumenten

Oboe di selva

De oboe di selva (waldhautbois in een inventarislijst uit Zerbst; de woon- en werk plaats van Fasch) is het altinstrument van de hobofamilie dat door Bach oboe da caccia wordt genoemd, althans als het instrument solistisch werd gebruikt.
De hobo in de alt ligging (de F-hobo) werd elders in Europa vooral als middenstem gebruikt en werd Taille (de hautbois) genoemd, of Tenorhautboy: door Henry Purcell onder andere in de opera King Arthur. Ook Bach noemt het instrument taille in de gevallen waar hij het als lage stem van een hobo trio gebruikt.
Terwijl verder overal in Europa de F-hobo een recht instrument was en er als een grote hobo of oboe d’amore (: met ui-vormige beker) uitzag, was de oboe da caccia/di selva gebogen. Naar het waarom van de gebogen vorm kunnen we alleen maar gissen.nov Een reden zou kunnen zijn, dat de rechter hand bij de rechte vorm in een ongemakkelijke positie komt, wat de beweeglijkheid niet ten goede komt. Bij de gebogen vorm is de positie van de handen veel comfortabeler, hetgeen voor de vaak moeilijke soli bij Bach een groot voordeel is.
De laat 18de en 19de eeuwse vorm van de F-hobo, de Engelse Hoorn (die eigenlijk Engelen Hoorn zou moeten heten) is vrijwel altijd gebogen of geknikt. Pas bij het ontstaan van de vroege vorm van het moderne klepsysteem rond 1880 wordt het instrument weer recht, omdat met behulp van een mechanisme de spreiding van de vingers wordt gereduceerd.

Piet Dhont


Eigenlijk was ik van plan om voor dit programma de afgelopen maanden een copie te bouwen van de boe di selva van de bouwer H. Weigel, het instrument dat op onze folder stond afgebeeld bij de maand november, op een copie waarvan mijn collega Piet vandaag speelt. Edoch, met een hoofd en een hart gevuld met andere zaken ben ik deze afgelopen maanden blijven steken in de fabricage van een uitgebreide gereedschapsset om instrumenten te bouwen, en gebruik ik vandaag het instrument (een andere model) dat ik vorig seizoen gebouwd heb. De beker van dit instrument is overigens wél een copie naar het origineel van Weigel en brengt mij naadloos naar mijn laatste opmerking: Waarschijnlijk hadden de oboi da caccia waar Bach voor schreef metalen bekers (de bouwer van de instrumenten kon ook met metaal goed overweg) en aangezien er tegenwoordig door barokensemble en -orkesten heel vaak muziek van hem wordt uitgevoerd wordt in die groepen meestal ook op instrumenten met metalen bekers gespeeld; echter, het merendeel van de overgebleven originelen heeft een houten beker, zo ook de instrumenten die wij vandaag bespelen.
Bij mij thuis staan op een rijtje twaalf (of was het dertien?) voorgedraaide houten bekers (vorig jaar gemaakt uit een paar plakken esdoorn) te wachten op het bereiken van voldoende droging om afgewerkt te worden.bekers

Lucas van Helsdingen